Monumentaal kunstwerk gered met verhuizing van Amsterdam naar Den Haag
21/05/2019
Frank is een Binck
Den Haag
Op 31 mei a.s. krijgt een monumentaal kunstwerk uit 1965 van Pierre van Soest een nieuw thuis in Den Haag. Het unieke betonreliëf maakte vroeger deel uit van Jeugdgebouw ‘De Albatros’ in Amsterdam-Noord, dat in 2001 werd gesloopt. Na bijna 20 jaar zorgvuldige bewaring is het gelukt om het werk – een voorbeeld van een zeer geslaagde samenwerking tussen een beeldend kunstenaar en een architect - een passende herbestemming te geven. In mei zal het op spectaculaire wijze over het water worden vervoerd van een terrein bij de NDSM werf in Amsterdam naar de Binckhorst in Den Haag. Daar krijgt het straks een nieuw en openbaar bestaan als deel van het Van Klingeren Paviljoen (voorheen Jeugdherberg Ockenburgh), net als ‘De Albatros’ een ontwerp van architect Frank van Klingeren.
Na-oorlogse architectuur en de daarmee samenhangende kunst worden de laatste decennia in rap tempo gesloopt. Dit lot is niet alleen veel werken van Van Soest beschoren, maar ook veel gebouwen van bevriend architect Van Klingeren. Van Soest richttte zich in de wederopbouwjaren als schilder op de behoefte naar monumentale kunst en zei daarover in een interview “Je hebt natuurlijk wel te maken met schaal en de architectonische ruimte. Er is maar één architect met wie ik overweg kan, d.w.z. die mij mijn gang laat gaan.” En dat was Frank van Klingeren. In de jaren zestig een bekend architect, gespecialiseerd in multi-functionele, culturele gebouwen, zoals ‘De Meerpaal’ in Dronten.
Het betonreliëf dat Van Soest voor Van Klingerens jeugdcentrum in Amsterdam ontwierp doet denken aan de dynamiek van de na-oorlogse jeugd. De in totaal bijna 20 meter lange betonmassa vouwt zich als een borstwering om de ingangspartij heen. Niet alleen plastisch en qua expressiviteit betreft het een exceptioneel monumentaal werk, maar het wordt bij uitstek gekenmerkt door de grote mate van synthese die het bereikt met de architectuur. Zeker voor de Nederlandse monumentale kunst van de jaren vijftig en zestig uitzonderlijk.
In Amsterdam is het werk van Van Soest tijdig op waarde geschat, vakkundig gedemonteerd en opgeslagen. Datzelfde gebeurde in Den Haag enkele jaren geleden met Van Klingerens Jeugdherberg Ockenburgh.
In navolging van Van Klingerens denkbeeld waarbij een gebouw dienst doet als maatschappelijk katalysator, juist bedoeld om mensen bij elkaar te brengen, krijgt het Van Klingeren Paviljoen een nieuwe locatie op kavel 1 in de Binckhaven in de Haagse Binckhorst (kruising Melkwegstraat en Saturnusstraat). De Binckhorst wordt getransformeerd van industrieterrein tot woon- en werkgebied. Daarbij wordt het Van Klingeren Paviljoen en het betonreliëf onderdeel van het project Frank is een Binck (FIEB). FIEB staat voor een totale woon- en werk combinatie. Ontwikkelaar Stebru en de verantwoordelijke architecten voor de herbouw - Leon Thier en Gerrit van Es – kwamen het betonreliëf van Van Soest – bestaande uit drie gigantische panelen van ca. 6 x 4 x 1 meter - na een tip van Nora van Klingeren (de dochter van..) in Amsterdam op het spoor. Met hulp van Heemschut Bond Amsterdam en de Gemeente Amsterdam en door bemiddeling van Stroom Den Haag tussen verdere betrokken partijen zal het werk behouden blijven met de oorspronkelijke synthese beeldende kunst-architectuur in gedachten.
Het is vaak een onmogelijke opgave om voor monumentale wandkunst een goede bestemming te vinden. In dit geval past het kunstwerk van Van Soest inhoudelijk en qua maatvoering perfect in de context van het hernieuwde Van Klingeren Paviljoen. Alsof twee oude vrienden elkaar postuum opnieuw ontmoeten.
